เม็ดเลือด

   เม็ดเลือดแดง(Erythrocytes)

•สร้างมาจากไขกระดูกแดง
•อายุประมาณ 90-120 วัน
•โครงสร้าง
–Biconcave, ไม่มี nucleus ……..
•องค์ประกอบ
–Hemoglobin
 

Hemoglobin องค์ประกอบ: 4 globin molecules : ขนส่ง CO2 carbonic anhydrase : nitric oxide 4 heme molecules : ขนส่ง O2

–Lipids, ATP
–Carbonic anhydrase
•หน้าที่

–ขนส่ง O2และ CO2
–ที่เก็บเอนซัยม์Carbonic anhydrase
–ควบคุมสมดุลกรด - ด่างของเลือด
-ประมาณ 4.5-5.0 ล้านเซลล์/มม3

การสร้างเม็ดเลือดแดง (Erythrepoiesis)

 • สัปดาห์แรกๆ สร้างจาก yalksac
 • สัปดาห์ที่ 10 สร้างที่ตับ มีม้าม ต่อมน้าเหลืองและ ไขกระดูกมีส่วนร่วมสร้าง
 • Fetusเดือนที่ 5  ตาย สร้างโดยred bone marrowเท่านั้น


ปัจจัยที่มีผลต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง
1.amino acid สร้างhemoglobin และส่วนโปรตีน
2.Fe2+ สร้าง heme
3.VitB6สร้าง hemoglobin

4.VitB2, VitB12และ กรด folicในการเจริญพัฒนาของเซลล์
5.erythropoietin กระตุ้นการสร้างของเซลล์

เม็ดเลือดขาว (Leukocytes)

  หน้าที่่
•ป้องกันการรุกรานของเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอม
•การทาลายเชื้อหรือสิ่งแปลกปลอมโดย Phagocytosis : neutrophils, eosinophils และmonocytes
•เป็นPassive Immunity, Active Immunity, Antigen-Antibody
•อายุประมาณ 13วัน
•พบประมาณ 5,000–10,000 เซลล์/ลบ.มม.ของเลือด

•การเคลื่อนที่แบบ Ameboid movement•Diapedesis เคลื่อนที่ผ่านผนังหลอดเลือดยังเนื้อเยื่อบริเวณที่มีเชื้อโรค•Chemotaxis การเคลื่อนที่ไปยังเชื้อโรคโดยสารเคมีจากเชื้อเป็นตัวดึงดูด

เม็ดเลือดขาว แบ่ง2กลุ่มโดย granule ใน cytoplasm
    1. Granulocytes
•Neutrophil
•Eosinophil
•Basophil
    2.Agranulocytes
•Lymphocyte

•Monocyte

Neutrophils
ปริมาณ ~ 60-70 %
เป็น polymorphonuclearมีnucleus ….lobule
ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง12–15 m ย้อมติดสีค่อนข้างแดง
granules บรรจุสาร lysosomalenzymes hydrogen peroxide and superoxide
 ทำลาย bacteria
 เคลื่อนตัวแบบอมีบา (ameboidmovement)สามารถเคลื่อนที่ได้เร็ว
 สร้างหนอง (pus) พบบริเวณที่มีการอักเสบ…………

Eosinophils
•ปริมาณ ~ 2-5%
•ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 10 –15 m มีnucleus ……………lobuleเชื่อมต่อกัน
•granulesบรรจุสารnitric oxide, cytotoxic enzymes
•granulesย้อมติดสีแดงอมส้ม สะท้อนแสงได้
•ลดความเป็นพิษของสารเคมี
•การทำลายสารก่อปฏิกิริยาแพ้ ( Allergic reaction)•ลดการอักเสบโดยต้านฤทธิ์การอักเสบที่เกิดจากของ enzyme จาก neutrophils และ mast cell

Basophil
•ปริมาณ ~ 0.5 –1%
•ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 9 -12m
•nucleusรูปร่างไม่แน่นอน
•granules บรรจุสารhistamine, heparin slow reacting substances
•เกี่ยวกับปฏิกิริยาภูมิแพ้ ตอบสนองต่อการอักเสบ ทาให้บวมแดง
•specific granules มีขนาดไม่เท่ากัน ย้อมติดสีน้าเงินเข้ม

Lymphocytes
•ปริมาณ ~ 25-30%
•ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 5 -15 m แล้วแต่ชนิดของเซลล์
•nucleusทรงกลมขนาดใหญ่ติดสีเข้มเต็มเซลล์
•พบที่ต่อมน้าเหลือง และ เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน
•เกี่ยวกับปฏิกิริยาระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย
•มี3 แบบ
 •B-lymphocyte( bone marrow-derived )หน้าที่สร้างantibody
.•T-lymphocyte( Thymus dependent).
 •Natural killer (NK) cells : ตรวจสอบและทาลายเนื้อเยื่อผิดปกติ(cancers)และ Apoptosis


Monocytes
•ปริมาณ ~ 3 -8%
•ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง12 -20m เซลล์ติดสีจาง
•nucleusทรงกลมใหญ่ ด้านหนึ่งเว้าลักษณะคล้ายเกือกม้า
•cytoplasm มีperoxidaseและ lysosomalenyme•เซลล์ค่อนข้างใหญ่ เปลี่ยนเป็นmacrophageที่เนื้อเยื่อเมื่อมีการติดเชื้อ
•ด่านป้องกันเชื้อโรคขั้นที่สองต่อจาก neutrophil
•มักพบในการติดเชื้อเรื้อรังหรือระยะสุดท้ายของการติดเชื้อเฉียบพลันMonocytes

เกร็ดเลือด (Thrombocytes,Platelet)

•ขนาดเล็กขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 2 -4m
•biconvex ไม่มีสี ไม่มีนิวเคลียส
•มีชีวิตในกระแสเลือด 7-8วัน
•บทบาทสาคัญในกระบวนการแข็งตัวของเลือด
ส่วนประกอบ
•Actinmyosin และ thrombostatin…………
•Endoplasmic reticulum และ Golgi apparatus ………………………….
•Mitochondriaสร้างพลังงาน
•เอนซัยม์ช่วยในการสร้างprostaglandins
•Fibrin stabilizing factor(factor XIII)
•Growth factor

แหล่งข้อมูล  พ.ต.ท อังธนา  จุลสุคนธ์   เอกสารประกอบการสอนวิชา Anatomy and  Physiology